Gerrit Adriaensz. Berckheyde

Gerrit Adriaenszoon Berckheyde (1638 - 10 juni 1698) was tijdens de Gouden Eeuw, actief in Haarlem, Amsterdam en Den Haag, die tegenwoordig vooral bekend is om zijn stadsgezichten. Gerrit was de elf jaar jongere broer en leerling van de schilder Job Adriaenszoon Berckheyde.

Gouden Eeuw historicus Arnold Houbraken, beweerde dat Job door zijn vader was opgeleid als boekbinder en niet kon achterhalen wie hem leerde schilderen. Gerrit leerde het vak op zijn beurt van zijn oudere broer. Jobs leraar moet een Haarlemse meester zijn geweest, en sommigen beweren dat het Frans Hals was, maar Houbraken beweerde dat hij als gezel tussen Leiden en Utrecht reisde en zijn diensten als portretschilder aanbood en leerde door te doen.

In de jaren 1650 maakten de twee broers een uitgebreide reis langs de Rijn naar Duitsland, met een tussenstop in Keulen, Bonn, Mannheim en tenslotte Heidelberg.

De broers werkten in Heidelberg voor Karel I Louis, keurvorst Palatine, waar ze beiden een gouden medaille kregen voor hun inspanningen, maar uiteindelijk niet in staat waren zich aan te passen aan het hofleven en keerden terug naar Haarlem, waar ze een huis en atelier deelden. Gerrit werd op 27 juli 1660 lid van het Haarlemse Sint-Lucasgilde. Hij werd gevolgd door de schilder Adriaen Oudendijck.

Volgens de RKD was hij een schilder die bekend stond om zijn Italiaanse landschappen, portretten en cavaleriestukken. Zijn invloeden zijn onder meer de stijl van Pieter Saenredam (voor kerkinterieurs) verfijnd tekenwerk en onbarmhartige houding - kortom, de kwaliteiten van het "Hollandse classicisme", verwant aan Vermeer.

Gerrit Adriaensz. Berckheyde gaf de voorkeur aan monumenten op grote open pleinen, in plaats van duidelijkheid op te geven omwille van het schildereffect door het schilderen van huizen langs grachten zoals de andere grote Nederlandse stadsgezichtsschilder Jan van der Heyden, wel deed.